Το μέγα Γεροντικόν : Περί διακρίσεως

Κάποιοι αδελφοί πήγαν στον αββά Αντώνιο να του αναφέρουν τα οράματα που έβλεπαν, και να πληροφορηθούν απ΄αυτόν εάν πρόκειται για αληθινά οράματα ή τα δημιουργούν οι δαίμονες.
Αυτοί είχαν ένα γαϊδουράκι που τους ψόφησε στον δρόμο. Μόλις έφθασαν στον Γέροντα, πρόλαβε και τους είπε:

«Πώς ψόφησε το γαϊδουράκι στον δρόμο;»

«Πού το ξέρεις, αββά;» τον ρώτησαν.

Κι εκείνος τους είπε:

«Οι δαίμονες μου το φανέρωσαν».
«Μά κι εμείς -είπαν- γι΄αυτό το θέμα ήρθαμε να σε ρωτήσουμε, γιατί βλέπουμε οράματα και πολλές φορές βγαίνουν αληθινά. Αλλά μη τυχόν πέφτουμε σε πλάνη;»

Και ο Γέροντας παίρνοντας ως παράδειγμα αυτό που συνέβη με τον όνο, τους πληροφόρησε ότι προέρχονται από τους δαίμονες.

Κάποιος αδελφός είπε στον αββά Αντώνιο:
«Προσευχήσου για μένα».
Και ο Γέροντας του λέει:

«Ούτε εγώ σε σπλαχνίζομαι ούτε ο Θεός, εάν σύ ο ίδιος δεν σπεύσεις με ζήλο να ζητήσεις από τον Θεό».
Είπε επίσης ότι ο Θεός δεν επιτρέπει να ΄ρθουν οι μεγάλοι πειρασμοί στη γενιά αυτή όπως στις παλαιότερες, γιατί γνωρίζει ότι είναι αδύναμοι και δεν αντέχουν.
Είπε ο αββάς Αντώνιος ότι θα΄ρθει εποχή, πού οι άνθρωποι θα φέρονται όπως οι παράφρονες. Και όταν θα βλέπουν κάποιον πού δεν θα συμπεριφέρεται ως παράφρων, θα τα βάζουν μαζί του και θα του λένε: «Εσύ είσαι τρελός», επειδή δεν είναι όμοιος μ΄αυτούς.

Είπε ο αββάς Αγάθων:

«Εάν κάποιος μου είναι υπερβολικά αγαπητός αλλά καταλάβω ότι με παρασύρει σε κάποιο ελάττωμα, κόβω αμέσως τις σχέσεις μου μαζί του».

Είπε επίσης ο αββάς Δανιήλ:
«Όσο ακμάζει το σώμα, τόσο η ψυχή αδυνατίζει, και όσο το σώμα αδυνατίζει, τόσο η ψυχή ακμάζει».

Ρωτήθηκε ο μακάριος Επιφάνιος εάν αρκεί ένας δίκαιος άνθρωπος για να κινήσει τον Θεό σε ευσπλαχνία, και είπε:
«Ναι, γιατί ο ίδιος ο Θεός είπε: Ψάξτε να βρείτε έναν άνθρωπο ο οποίος να είναι στην πράξη δίκαιος και ευσεβής και θα φανώ σπλαχνικός για όλο το λαό».

Είπε ο αββάς Ησαϊας:
«Η απλότητα και το να μήν έχουμε περί πολλού τον εαυτό μας, καθαρίζει την καρδιά από την πονηρία».

Ο ίδιος είπε:
«Καμιά αρετή δεν μπορεί να αναμετρηθεί με την αρετή: να μην εξουθενώνουμε τον άλλον».

Ρωτήθηκε από κάποιον η αμμάς Θεοδώρα σχετικά με τα ακούσματα που φθάνουν στ΄αυτιά μας:
«Πώς είναι δυνατόν -είπε- όταν γενικά τ΄αυτιά μας δέχονται λόγια κοσμικών ανθρώπων ή οποιαδήποτε άλλα άσχετα, να παραμένουν προσανατολισμένα στον Θεό μόνο;»
Και η αμμάς του λέει:

«Όπως ακριβώς αν κάθεσαι σε τραπέζι όπου υπάρχουν πολλά φαγητά και τρώς βέβαια, αλλά όχι με ευχαρίστηση, το ίδιο και όταν κοσμικά λόγια φθάνουν στ΄αυτιά σου, την καρδιά σου να έχεις στραμμένη στον Θεό και μ΄αυτή τη διάθεση δεν θ΄ακούς με ευχαρίστηση και δεν παθαίνεις καμιά ζημιά».
Είπε ο αββάς Ιακώβ:
«Δεν χρειάζονται τα λόγια μοναχά, γιατί πολλά λένε οι άνθρωποι τούτον τον καιρό, χρειάζονται έργα.

Αυτό είναι το ζητούμενο και όχι τα λίγα τα άκαρπα».

Ρωτήθηκε ο αββάς Μιώς από έναν στρατιωτικό εάν ο Θεός δέχεται τον μετανοημένο.
Κι εκείνος αφού τον κατήχησε λέγοντάς του πολλά, τον ρώτησε:

«Πές μου, αγαπητέ, εάν σχισθεί η χλαίνη σου, την πετάς;»
«Όχι, -είπε- τη ράβω πάλι και τη χρησιμοποιώ».

«Αν λοιπόν εσύ -του λέει ο Γέροντας- λυπάσαι το ρούχο σου, ο Θεός δεν θα λυπηθεί το δικό του πλάσμα;»

Ένας αδελφός συμβουλεύθηκε τον αββά Ποιμένα:
«Διέπραξα -είπε- μεγάλη αμαρτία και θέλω να μπω σε κανόνα μετανοίας για τρία χρόνια».
Και ο Γέροντας του λέει:

«Πολύ είναι».
«Μήπως για ένα χρόνο;» ρωτάει ο αδελφός.

«Πολύ είναι» απαντά πάλι ο Γέροντας.

Αυτοί που βρίσκονταν εκεί είπαν:

«Μέχρι σαράντα μέρες;»
Και πάλι ο Γέροντας είπε:

«Είναι πολύ».
Και πρόσθεσε:

«Εγώ πιστεύω ότι εάν ο άνθρωπος μετανοήσει με όλη του την καρδιά και δεν συνεχίσει να κάνει την αμαρτία, και μέσα σε τρεις μέρες τον δέχεται ο Θεός».
Κάποιος αδελφός είπε στον αββά Ποιμένα:
«Αν δω κάτι, το βλέπεις σωστό να μιλήσω γι΄αυτό;
Ο Γέροντας του λέει:

«Είναι γραμμένο ότι όποιος εκφράσει γνώμη, πρίν του δώσουν τον λόγο, προδίδει αμυαλοσύνη και είναι ντροπή του.
Αν σε ρωτήσουν, μίλησε, αλλιώς σώπαινε».

Κάποιος αδελφός ρώτησε τον αββά Ποιμένα:
«Εάν βρεθεί ένας άνθρωπος να κάνει κάποια αμαρτία και μετανοήσει, θα τον συγχωρήσει ο Θεός;»
Και ο Γέροντας του λέει:

«Μά, ο Θεός που έδωσε εντολή στους ανθρώπους να κάνουν αυτό, πολύ περισσότερο δεν θα το κάνει ο ίδιος;
Είναι γνωστό ότι στον Πέτρο έδωσε εντολή: Μέχρι εβδομήντα φορές το εφτά να συγχωρούμε».

Ρώτησε κάποιος αδελφός τον αββά Ποιμένα:
«Τι είναι μετάνοια για την αμαρτία;»
Και ο Γέροντας απάντησε:

«Το να μην κάνει κανείς στο εξής την αμαρτία. Γι΄αυτό τον λόγο οι δίκαιοι ονομάσθηκαν άμεμπτοι, γιατί έπαυσαν να αμαρτάνουν και έγιναν δίκαιοι».
Άλλος αδελφός ρώτησε τον αββά Ποιμένα:
«Είναι προτιμότερο το να μιλάει κανείς ή να σιωπά;»
Ο Γέροντας είπε:

«Εκείνος που μιλάει, επειδή το θέλει ο Θεός, καλά κάνει.
Και εκείνος που σιωπά, γιατί το θέλει ο Θεός, επίσης καλά κάνει».

Είπε ο αββάς Παλλάδιος:
«Η ψυχή που ασκείται κατά Θεόν πρέπει ή να μαθαίνει με εμπιστοσύνη ακούγοντας όσα δεν γνωρίζει, ή να διδάσκει με σαφήνεια όσα έμαθε με την πείρα. Αν κανένα από τα δυο δεν θέλει, δεν είναι στα καλά της. Γιατί είναι αρχή απομάκρυνσης από τον Θεό η χορτασιά της διδασκαλίας και η ανορεξία να ακούσει λόγο Θεού, για τον οποίο πάντοτε πεινάει η ψυχή του ανθρώπου που αγαπάει τον Θεό».
Κάποιος αδελφός ρώτησε τον αββά Σισόη:
«Τι να κάνω, αββά, που έπεσα;»
«Σήκω πάνω πάλι» απαντά ο Γέροντας.

«Σηκώθηκα -του λέει ο αδελφός- και ξαναέπεσα».

«Σήκω ξανά και ξανά», λέει ο Γέροντας.

Και ρωτάει ο αδελφός:

«Ως πότε;»
«Έως ότου -αποκρίνεται ο Γέροντας- σε βρει η ώρα του θανάτου είτε στο καλό είτε στην πτώση.

Γιατί σ΄όποια κατάσταση βρεθεί ο άνθρωπος, σ΄αυτήν και φεύγει».

Έλεγε κάποιος από τους Γέροντες:
«Παρεκάλεσα τον αββά Σισόη να μου πει έναν λόγο, και μου είπε ότι όσα μπορεί ο άνθρωπος να τα αποφύγει και δεν λαμβάνει τα μέτρα του, είναι σαν να προκαλεί την αμαρτία».

Είπε ο αββάς Υπερέχιος:
«Αληθινά σοφός είναι όχι αυτός πού διδάσκει με τα λόγια, αλλά εκείνος που παιδαγωγεί με το παράδειγμα».

Ρωτήθηκε Γέροντας:
«Ποιο είναι το έργο του μοναχού;»
Και απάντησε:

«Η διάκριση».
Ρωτήθηκε Γέροντας:
«Τι πρέπει να κάνει ο μοναχός;»
Και είπε:

«Να επιδιώκει κάθε τι το καλό και να απέχει από κάθε κακό».
Είπε Γέροντας:
«Το να βιάζει κανείς σ΄όλες τις περιπτώσεις τον εαυτό του, αυτός είναι ο δρόμος του Θεού».

Είπε Γέροντας:
«Μην κάνεις τίποτε, προτού εξετάσει την καρδιά σου αν αυτό που θέλεις να κάνεις είναι σύμφωνο με το θέλημα του Θεού».

Είπε Γέροντας:
«Να μη θέλεις ν΄αποφεύγεις την καταφρόνια από μέρους των άλλων».

«Ο Θεός -είπε άλλος Γέροντας- ζητάει από τον άνθρωπο τούτα: Τον νού, τον λόγο και την πράξη».
Ο ίδιος είπε:

«Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από τα εξής:

Να φοβάται την κρίση του Θεού,
να μισήσει την αμαρτία,
να αγαπήσει την αρετή και
να προσεύχεται στον Θεό αδιάλειπτα».
Είπε Γέροντας:
«Οι Προφήτες έγραψαν τα βιβλία (της Γραφής). Ήρθαν κατόπιν οι Πατέρες και τα εφάρμοσαν. Οι μεταγενέστεροι τα αποστήθισαν.
Ήρθε κι αυτή η γενεά, τα έγραψε και τα τοποθέτησε στα ράφια, όπου μένουν αχρησιμοποίητα».

Είπε Γέροντας:
«Ο άνθρωπος που εκούσια προσφέρει τον εαυτό του σε θλίψη, πιστεύω ότι μεταξύ των μαρτύρων τον λογαριάζει ο Θεός.
Γιατί τα δάκρυα του ανθρώπου αυτού υπολογίζονται ως αίμα».

Είπε Γέροντας:
«Το ψέμα το εκπροσωπεί ο παλαιός άνθρωπος, ενώ, αντίθετα, την αλήθεια ο αναγεννημένος άνθρωπος».

Είπε επίσης:
«Η ρίζα των καλών έργων είναι η αλήθεια. Το ψέμμα είναι θάνατος».

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >